Phương pháp thiết kế thành công một khu vườn trong nhà
Tạo ra thêm một môi trường thiên nhiên trong nhà cho cây trồng thường phức tạp hơn mọi người thấy. Nếu bạn quan tâm và hứng thú với việc tạo dựng thành công một khu vườn trong nhà, dù mục đích là có hoa để làm cảnh hay tạo ra những thành quả cho bữa ăn gia đình thì bạn cũng hãy thử áp dụng một trong các phương pháp dưới đây để tạo nên bồn cây hoặc một vườn thuỷ canh.
Phần 1. Chuẩn bị
Nội dung chính:
- Quyết định loại vườn bạn muốn
Khi trồng trọt trong nhà, có hai loại chung đó là nuôi trồng trong các bồn cây và nuôi trồng thuỷ canh. Trồng cây trong bồn giống như cái tên của nó vậy – một loạt bồn/chậu cây được trồng với đất và sử dụng phương pháp nuôi trồng truyền thống. Vườn thuỷ canh là một loại vườn trong nhà đặc biệt, sử dụng nước đã được cung cấp đủ dinh dưỡng và bắt đầu trồng cây mà không sử dụng đất. Mỗi loại vườn đều là những lựa chọn trồng trọt có giá trị bởi những lý do khác nhau:
- Trồng cây trong bồn/ chậu là một lựa chọn tốt cho những người đôi lúc muốn sắp xếp lại cây của họ hoặc về sau muốn di chuyển chúng ra ngoài trời. Với loại này, bạn có thể trồng bất kỳ loại cây nào với mọi kích cỡ.
- Vườn thuỷ canh là một lựa chọn tốt cho những người đang muốn trồng nhiều cây trong một không gian hạn chế. Thông thường, vườn thuỷ canh được sử dụng để trồng rau.
- Chọn địa điểm thích hợp
Việc xây dựng thành công một vườn cây trong nhà phần nhiều dựa vào việc chọn một khoảng không gian trong nhà có thể giúp cây trồng phát triển. Hãy chọn một khu vực có nhiều cửa sổ và ánh sáng mặt trời, thường thì cửa sổ hướng ra phía Đông và phía Tây là tốt nhất. Khi có thể, hãy đặt vườn cây của bạn (các bồn cây trồng hoặc vườn thuỷ canh) gần cửa sổ để lấy được nhiều nhiệt và ánh sáng mặt trời hơn.
- Tránh các căn phòng có nhiệt độ lạnh (như phòng gác mái hoặc gara), lạnh có thể giết chết hoặc làm chậm sự phát triển của cây trong khi các cây trồng thường ưa nhiệt hơn.
- Tránh chọn một địa điểm ở gần lỗ thông khí hoặc quạt, bởi những vị trí như vậy có thể làm cây của bạn bị khô và gây tổn hại cho chúng.
- Kiểm soát môi trường một cách chặt chẽ
Lý do lớn nhất để có thể trồng cây trong nhà là bạn phải có khả năng hoàn toàn kiểm soát được môi trường. Mặc dù việc này đòi hỏi nhiều công sức nhưng nó cũng làm tăng đáng kể khả năng thành công cho cây trồng nếu được thực hiện đúng cách. Bạn sẽ phải có trách nhiệm kiểm soát 3 vấn đề: nhiệt độ không khí, tần suất cung cấp nước và điều kiện của đất trồng. Những vấn đề này sẽ thay đổi một chút tuỳ thuộc vào loại vườn mà bạn đang sử dụng và loại cây mà bạn quyết định trồng, nhưng cũng có một vài dụng cụ hữu ích giúp bạn kiểm soát môi trường dễ dàng hơn.
- Hãy thử sử dụng các tấm thảm nhiệt cho đất. Nhìn chung, hầu hết các cây trồng có thể phát triển mạnh ở nhiệt độ của đất trong khoảng từ 75-85 độ F (24-29 độ C). Bạn có lẽ sẽ không muốn nhiệt độ nhà mình ở vào mức cao đó, đặc biệt là vào mùa đông. Để khắc phục điều này, bạn có thể mua các tấm thảm điện dùng để cung cấp nhiệt cho các chậu cây từ dưới đáy, điều chỉnh nhiệt độ của đất.
- Sử dụng một hệ thống tưới nhỏ giọt. Việc tự tưới nước cho cây thường xuyên có thể là một thói quen khó xây dựng hơn so với việc bạn thiết lập nhắc nhở hàng ngày, hãy thử sử dụng một hệ thống tưới nhỏ giọt. Hệ thống này có một loạt các ống tuýp nhỏ được trang bị cho mỗi cây trồng, và một bộ hẹn giờ để bật/tắt nước trong một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày.
- Chọn một hệ thống chiếu sáng. Mặc dù cửa sổ cũng sẽ cung cấp một ít ánh sáng mặt trời, nhưng bạn chủ yếu sẽ phải cung cấp ánh sáng cho cây trồng thông qua các phương tiện nhân tạo. Các ống đèn huỳnh quang thường được xem là lựa chọn tốt nhất bởi chúng tiết kiệm chi phí và mang lại hiệu quả tốt. Nếu không, bạn có thể mua đèn sưởi đặc biệt dùng cho cây trồng trong nhà.
- Lựa chọn cây trồng
Cũng giống như một khu vườn ngoài trời, có rất nhiều loại cây bạn có thể trồng trong nhà bao gồm rau củ, các loại quả mọng, thảo mộc, hoa, và các loại cây cảnh. Trước khi đến vườn ươm và bắt đầu chọn ngẫu nhiên những cây trồng hấp dẫn, bạn phải xác định được cây trồng nào sẽ có thể phát triển tốt trong vườn nhà mình. Một số cây sẽ phát triển được trong nhà trong khi một số khác thì rất khó phát triển được. Một số cây phổ biến để trồng trong nhà bao gồm:
- Rau củ như xà lách, đậu, đậu Hà Lan, nấm và các cây ăn trái như dâu tây.
- Thảo mộc (rau thơm): húng quế, nguyệt quế, hẹ, oregano (kinh giới oregano), mùi tây, hương thảo, xô thơm, ngải giấm, húng tây.
- Hoa: lan ý Mỹ, tử linh lan (violet châu Phi), cúc vạn thọ, thu hải đường, xương rồng và sen đá.
Tham khảo thêm: Tư vấn và thiết kế mô hình trồng rau thủy canh tại nhà.
Phần 2. Trồng cây trong các dụng cụ chứa (bồn/chậu)
- Chọn dụng cụ chứa
Vì đang tiến hành trồng cây trong nhà nên bạn có rất nhiều lựa chọn cho dụng cụ chứa (bồn/chậu cây). Bạn có thể chọn các chậu/bồn cây truyền thống từ một cửa hàng cung cấp dụng cụ làm vườn, hoặc bạn có thể đặc biệt và độc đáo hơn khi sử dụng các bình hoa cũ hoặc các chai nhựa. Bạn không cần phải có một dụng cụ chứa lớn để gieo hạt. Còn khi di chuyển cây con sang chậu mới, bạn sẽ cần một chậu cây to gấp 2 lần kích thước của khối rễ cây. Nếu không, bạn hãy tìm những dụng cụ chứa có các lỗ dưới đáy để giúp thoát nước, hoặc đơn giản bạn chỉ cần đục những lỗ thoát nước như vậy trong bất kỳ dụng cụ chứa (bồn/chậu) nào.
- Các chậu bằng nhựa giữ được độ ẩm tốt nhất, nhưng các chậu đất nung lại thường được xem là lựa chọn hấp dẫn nhất.
- Hãy thử tái chế các lon cà phê cũ hoặc các chai nhựa 1 lít để sử dụng. Bằng cách này, bạn sẽ góp phần bảo vệ môi trường trong khi tiến hành nuôi trồng – lợi ích nhân đôi!
- Bạn có thể xếp đá vào đáy chậu giúp thoát nước hơn.
- Nếu bạn sử dụng một chiếc chậu bằng gỗ, hãy cố gắng tìm một chiếc được làm bằng gỗ tùng hoặc tuyết tùng bởi chúng có đặc tính chống mục
- Đừng sử dụng bất kỳ dụng cụ chứa nào đã được xử lý qua các chất hoá học, bởi điều này có thể làm chết cây trồng.
- Tạo hỗn hợp đất trồng
Thật không may rằng bạn không thể chỉ lấy một búi đất trong vườn nhà mình và sử dụng nó để trồng cây trong chậu. Đất từ bên ngoài thường chứa sâu bệnh có thể dần dần giết chết cây của bạn, và chúng hiếm khi có độ cân bằng hoàn hảo cát và đất sét để cho độ xốp lý tưởng. Trong khi bạn có thể mua một hỗn hợp đất trồng đã được trộn sẵn, bạn sẽ có thể tiết kiệm tiền và đảm bảo được chất lượng bằng cách tự tạo ra hỗn hợp của riêng mình. Để tự tạo hỗn hợp đất trồng, bạn sẽ cần một phần than bùn, một phần vermiculite, và hai phần phân trộn. Tất cả đều có sẵn tại trung tâm làm vườn tại địa phương bạn (cửa hàng bán lẻ cung cấp cây trồng và các sản phẩm, thiết bị có liên quan đến hoạt động trồng trọt).
- Ngâm khối mụn dừa để tái tạo lại nó, thông thường chúng sẽ có chỉ dẫn đi kèm, vì vậy hãy thực hiện theo hướng dẫn đi kèm khi tiến hành ngâm.
- Trộn mụn dừa và vermiculite với nhau cho đến khi chúng hoàn toàn hoà quyện, rồi sau đó thêm phân trộn vào.
- Nếu có thể, worm castings là một thành phần tuyệt vời để bổ sung vào hỗn hợp đất của bạn (worm castings là phần đất nhỏ hình ống do giun đùn lên mặt đất), thêm từ ½ đến 1 ly worm castings vào hỗn hợp của bạn trước khi trồng cây trong chậu.
- Thiết lập hệ thống vườn của bạn
Nếu muốn có một khu vườn lớn trong nhà, bạn sẽ cần tạo một hệ thống giá đỡ cho cây trồng. Nếu không, hãy áp dụng các mẹo đã được chia sẻ ở trên để lựa chọn không gian trồng cây. Bạn cũng sẽ phải thiết lập các yếu tố kiểm soát của mình như: ánh sáng, hệ thống nước, và kiểm soát nhiệt độ. Nếu bạn đang sử dụng một hệ thống giá đỡ, sẽ dễ dàng để bạn có thể treo đèn huỳnh quang và hệ thống tưới nhỏ giọt lên giá. Nếu không, bạn hãy tu sửa không gian của mình cho đến khi tất cả các thành phần đều được điều chỉnh. Thảm nhiệt nên được đặt bên dưới các chậu cây của bạn.
- Bạn có thể mua bộ đếm giờ (hẹn giờ) cho đèn, thảm nhiệt và hệ thống tưới nhỏ giọt để chúng chỉ hoạt động vào những khoảng thời gian nhất định trong ngày.
- Lưu ý rằng từng loại cây trồng nhất định đòi hỏi lượng ánh sáng nhất định khác nhau, vì vậy bạn hãy nhóm chúng vào từng nhóm sao cho hợp lý. Ví dụ, đặt tất cả các cây ưa thích ánh sáng gần nhau và những cây ưa bóng râm ở gần nhau, và điều chỉnh ánh sáng cho phù hợp.
- Chăm sóc cây trồng
Sau khi trồng cây, bạn sẽ phải tiếp tục chăm sóc chúng để có thể đem lại thành quả. Hãy đảm bảo rằng cây trồng vẫn nhận được ánh sáng và nước thường xuyên, và nhiệt độ của đất không xuống dưới 70 độ F (21 độ C). Khi cây trồng phát triển quá lớn, bạn cần phải chuyển chúng sang các chậu lớn hơn hoặc tách chúng thành nhiều cây hơn, có thể giữ lại hoặc cho bớt đi.
- Nếu bạn phát hiện bất kì cây nào có các đốm nâu và đang héo hoặc đang dần chết một cách rõ ràng, hãy loại bỏ chúng ra khỏi các cây còn lại phòng trường hợp chúng mang loại sâu bệnh có khả năng lây lan.
- Bạn có thể kết hợp bổ sung phân trộn hoặc phân bón vào chậu cây vài tháng 1 lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Nếu bạn có một hệ thống tưới nhỏ giọt, bạn có thể cho 1 lượng phân bón dạng lỏng vào hệ thống này vài tuần 1 lần để giúp cây luôn phát triển khoẻ mạnh.
- Bạn có thể đặt các chậu cây trong các khay chứa đá để lượng nước thoát ra sẽ cung cấp độ ẩm cho chúng khi chúng phát triển.
Phần 3. Vườn thuỷ canh
- Chọn một hệ thống thuỷ canh
Có nhiều cách khác nhau để thiết lập một khu vườn thuỷ canh, nhưng tất cả chúng đều tuân theo 1 quy luật: một bể chứa nước được đặt dưới cùng và các ngăn/giá xếp cây trồng được đặt ở phía trên. Nước đã chứa phân bón sẽ được dẫn từ bể chứa tới các cây trồng sử dụng một hệ thống bơm, nước sẽ được lọc xuống dưới sau khi đi qua cây trồng, lượng nước dư thừa này sẽ được đưa trở lại bể chứa nước ban đầu. Một vài biến thể của hệ thống này bao gồm:
- Tạo dựng một hệ thống thuỷ canh quy mô nhỏ. Bạn không cần đến một hệ thống giá/kệ lớn và nhiều vật tư để tạo ra được 1 hệ thống cơ bản. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng các chai nhựa đã được cắt và một cửa sổ có ánh sáng mặt trời. Hãy xem xét việc tạo dựng một hệ thống cửa sổ cho một không gian chật hẹp.
- Sử dụng một bể chứa lớn thay vì nhiều cái nhỏ. Có rất nhiều loại hệ thống thuỷ canh, và một trong số đó bao gồm việc sử dụng một chiếc bồn lớn để có thể trồng được nhiều cùng 1 loại cây trồng, thay vì sử dụng nhiều chậu nhỏ.
- Lựa chọn vị trí
Cũng giống như phương pháp trồng cây trong bồn/chậu, một vườn thuỷ canh sẽ có thể phát triển mạnh mẽ khi được cung cấp nhiều ánh sáng mặt trời. Hãy chọn một địa điểm gần cửa sổ, thực tế, nếu bạn đang thiết lập 1 khu vườn nhỏ thì cửa sổ có lẽ là nguồn ánh sáng cần thiết duy nhất. Còn nếu không, bạn sẽ cần phải tìm một địa điểm có nhiều không gian chiều cao để có thể xếp chồng lên nhau nếu hệ thống cần thiết phải làm như vậy. Hãy thử sử dụng một chiếc giá đỡ hoặc giá sách cho hệ thống thuỷ canh của mình.
- Không đặt kệ/giá trực tiếp bên trên hoặc dưới ống/lỗ thông khí.
- Khi có thể, hãy đặt hệ thống giàn thuỷ canh của bạn trên sàn thô cứng chứ không phải là thảm để tránh nấm mốc phát triển.
- Chuẩn bị dụng cụ chứa.
Cũng giống trồng cây trong bồn/chậu, hầu như bất kì dụng cụ chứa nào cũng đều phù hợp cho một hệ thống thuỷ canh miễn là nó không được xử lý qua các chất hoá học và có thể thoát nước qua đáy. Bạn sẽ cần khoan lỗ trong các dụng cụ chứa chưa có lỗ để nước có thể được lọc ra ở phía đáy. Thay vì sử dụng đất trồng, bạn sẽ lấp đầy các chậu cây với một loại chất nền trong thuỷ canh. Sau đó, hãy gieo hạt giống như bình thường và tưới nhiều nước cho chúng để giảm sốc khi chúng bị chuyển sang môi trường mới.
- Các chất nền thích hợp cho thuỷ canh bao gồm đất sét khuếch đại, đá dung nham, xơ dừa và rêu rừng (rêu bùn, cũng có nơi gọi là dớn).
- Xem xét tốc độ của máy bơm khi quyết định số lượng lỗ mà bạn sẽ khoan. Bạn cần phải đổ đầy nước vào bể chứa trong khi máy bơm hoạt động, và tiến hành thoát nước ở giữa các chu kì bơm.
- Lắp một ống thoát nước lên phía đầu bể chứa để tránh tràn.
- Thiết lập hệ thống của bạn
Nếu bạn mua một hệ thống thuỷ canh được bán trên thị trường, bạn sẽ phải tuân theo các chỉ dẫn trên bao bì để thiết lập nó. Nếu bạn đang tự xây dựng một hệ thống của riêng mình, bạn có thể làm theo những chỉ dẫn sau để thiết lập chúng. Đặt bể chứa nước ở kệ dưới cùng, cách nền nhà ít nhất vài inch. Sau đó, đặt các chậu cây trên giá ở phía trên bể chứa, chậu cây gần nhất với bể chứa nên che phủ gần hết bể chứa – không nên có khoảng cách quá xa từ miệng của bể chứa đến đáy của chậu cây. Thiết lập hệ thống máy bơm nước để cung cấp nước lên cây trồng ở các kệ bên trên.
- Đèn huỳnh quang nên được treo trực tiếp phía bên trên các cây trồng.
- Bạn có thể mua một bộ đếm giờ (hẹn giờ) để điều khiển máy bơm nước chạy vào những thời điểm cụ thể. Cài đặt bộ đếm giờ cho máy bơm để nó chạy 15 phút mỗi giờ. Việc này giúp cây thoát nước để chúng có thể lấy oxy.
- Hãy nói chuyện với một chuyên gia thuỷ canh vườn ươm để được tư vấn cụ thể cho hệ thống của mình.
- Duy trì hệ thống của bạn
Theo thời gian, bạn sẽ cần phải đảm bảo rằng hệ thống thuỷ canh của mình vẫn đang trong điều kiện hoạt động tốt. Kiểm tra dinh dưỡng trong nước hàng tuần, và bổ sung dinh dưỡng khi cần thiết.
- Thỉnh thoảng, bạn cũng cần phải thoát hết nước trong hệ thống thuỷ canh của mình đi và thay nước mới.
Theo: https://www.wikihow.com/Design-a-Successful-Indoor-Garden
Tham khảo thêm các mẫu giàn thủy canh lắp ghép tại nhà
[ux_products cat=”113″]
Tham khảo thêm: Giàn trồng rau thủy canh nào thích hợp với gia đình 4 người?